Destacados
Principais cambios nas prestacións por desemprego (xullo 2012)
Actualizado o 28 de xullo coas modificacions a respecto dos contratos a tempo parcial e a súa compatibilidade coas prestacións

A insurrección siria no seu contexto
Stephen Gowans

Libia e os medios de comunicación "alternativos"

Libia: o Imperialismo e a Esquerda
Stephen Gowans

Khrushchev Mentiu, o libro de Grover Furr agora en inglés

Georgian Times entrevista a Grover Furr

As Tres Bagoas do Mundial

Como en Grecia: érguete e anda

Sete toneladas de Lenin en Seattle

Liberdade Arenas!

Novo couce á Historia: a OSCE aproba declarar o 23 de agosto Día das Vítimas do Estalinismo e o Nazismo

Holodomor:
Falsificando a Historia
Biblioteca
Marxista-Leninista

Textos

Feudalismo amigábel: O Mito do Tíbet
29/03/2008


Michael Parenti
Traducido ao galego por Estoutras

I. Señores feudais e Lamas

Fronte ás paisaxes enchoupadas en sangue dos conflitos relixiosos, todas as relixións venden unha experiencia de paz interior e consolo, mais ningunha o fai tan ben como o budismo. Situándose no marcado contraste co salvaxismo intolerante doutras relixións, o budismo nin é fanático nin dogmático, ou así din os seus seguidores. Para moitos deles, o budismo non é tanto unha teoloxía como unha disciplina de meditación e investigación pensada para promover unha harmonía interior que nos guía por un correcto camiño vital. Xeralmente, o foco espiritual non está só nun mesmo, senón que tamén está no benestar dos outros. Un tenta afastarse de camiños egoístas para chegar a unha comprensión máis profunda con todas as persoas e as cousas. "O social enlaza co budismo", combinando a liberación individual coa acción social responsábel na procura dunha sociedade instruída.

Unha ollada a súa historia, porén, ensina que non todas as variantes do Budismo están libres do fanatismo doutrinal, nin libres de actividades violetas e explosivas tan características doutras relixións. En Sri Lanka recordan as lendarias e case sagradas historias sobre as vitoriosas batallas dos reis budistas de antano. No curso de século vinte, os budistas enfrontáronse violentamente entre eles e con comunidades non budistas en Tailandia, Birmania, Corea, Xapón, a India e outros lugares. En Sri Lanka, os combates entre os budistas Sinhaleses e os Tamil hindús cobráronse moitas vidas nos dous bandos. En 1998, o Departamento de Estado dos EEUU enumerou 30 dos grupos máis violentos dos mundo. Aproximadamente a metade eran relixiosos, especialmente islámicos, xudeus e budistas. (1)

En Corea do Sur, en 1998, miles de monxes da Chogye Budista pelexaron entre eles cos puños, pedras, bombas incendiarias e paus, en batallas que duraban semanas. Estaban competindo polo control da Orde, a maior de Corea do Sur, cun orzamento anual de máis de 9 millóns de dólares, varios millóns en propiedades e o privilexio de nomear a 1.700 monxes para diversos postos. Os enfrontamentos danaron os principais santuarios budistas, deixando a ducias de monxes feridos, moitos de gravidade. O resto dos coreanos amosaron o seu desprezo polos dous bandos, deixando claro que non lles interesaba quen se fixera co control, "empregarán as doazóns dos deus devotos para os seus luxosos edificios e os seus caros coches." (2)

Como en calquera relixión, as liortas entre distintas ou dentro da mesma seita budista son, a miúdo, alimentadas pola corrupción material e os desexos persoais de liderado. Por exemplo, en Nagano, Xapón, o Zenkoji, o prestixioso complexo de templos que alberga a seitas budistas desde hai máis de 1.400 anos, unha "noxenta batalla" encetouse entre Komatsu, o relixioso supremo, e o Tacchu, un grupo de templos nominalmente baixo o dominio de Komatsu. Os monxes Tacchu acusaban a Komatsu da venda de escrituras e debuxos do templo para o seu propio beneficio. Komatsu, pola súa banda, pretendía illar e castigar aos monxes críticos co seu liderado. O conflito durou cinco anos e acabou nos tribunais. (3)

Pero, e o Budismo Tibetano? Non é unha excepción a esta clase de liortas? E que se pode dicir da sociedade que axudaban a crear? Moitos budistas manteñen que, antes das medidas enérxicas de China en 1959, o vello Tíbet era un reino caracterizado pola espiritualidade e libre dos estilos de vida egoístas, o materialismo baleiro e os vicios que corrompen ás modernas sociedades industrializadas. Os medios de comunicación occidentais, os libros de viaxe, as novelas e as películas de Hollywood describiron a teocracia tibetana como un verdadeiro Shangri-La. O propio Dalai Lama afirmaba que "a penetrante influencia do budismo" no Tíbet, "entre os espazos abertos dun entorno impoluto deron como resultado unha sociedade consagrada á paz e á harmonía. Gozamos de liberdade e satisfacción." (4)

Unha lectura da historia do Tíbet suxire unha imaxe ben distinta. "O conflito relixioso era algo común no vello Tíbet", escribe un practicante budista occidental. "A historia desminte a imaxe do Tíbet coma un Shangri-La onde os lamas e os seus seguidores viven xuntos en tolerancia mutua e sen violencia. En efecto, a situación era moi diferente. O Vello Tíbet era moito máis parecido a Europa durante as guerras relixiosas da Contrarreforma." (5) No século XIII, o Emperador Kublai Khan creaba o primeiro Grande Lama, quen tiña que presidir a todos os lamas como fai o Papa cos bispos. Varios séculos máis tarde, o Emperador da China enviou un exército ao Tíbet para apoiar ao Grande Lama, un ambicioso home de 25 anos, que por aquel entón se daba o título de Dalai (Océano). Temos aquí unha ironía histórica: o primeiro Dalai Lama foi instalado polo exército Chinés.

As súas dúas previas "encarnacións" foron entón recoñecidas como as súas predecesoras, polo que o primeiro Dalai Lama se converteu no 3º Dalai Lama. Este 1º (ou 3º) Dalai Lama apoderouse dos mosteiros que non pertencían á súa seita. Pénsase que destruíu escrituras budistas que contradicían á súa reivindicación de divindade. O Dalai Lama que o sucedeu levaba unha vida sibarita, gozando de moitas amantes, celebrando festas cos seus amigos, e realizando outras actividades pouco acaídas para a encarnación dunha deidade. Por estas transgresións foi asasinado polos seus monxes. Durante 170 anos, malia ao seu recoñecido estatus de divindade, cinco Dalai Lamas foron asasinados por altos cargos relixiosos ou outros cortesáns. (6)

Durante centos de anos as seitas budistas tibetanas competiron entre elas en violentos conflitos inzados de execucións sumarísimas. En 1660, o 5º Dalai Lama tivo que enfrontarse a unha rebelión na provincia de Tsang, dominada pola seita rival Kagyu baixo o control do alto Lama coñecido como Karmapa. O 5º Dalai Lama avogou por un duro castigo para os rebeldes, ordenando ao exército mongol aniquilar a todos os homes e mulleres, e aos descendentes tamén "como ovos que escachan contra as rochas... En resumo, aniquilen calquera pegada deles, incluso os seus nomes." (7)

En 1792, moitos mosteiros Kagyu foron confiscados e os seus monxes obrigados a converterse á seita Gelug (a denominación do Dalai Lama). A escola de Gelug, coñecida tamén como os "Chapeus Amarelos", mostraba pouca tolerancia ou pouca boa vontade de mesturar as súas ensinanzas coas de outras seitas budistas. Unha das súas oracións tradicionais di: "Loámoste/ deus violento do Chapeu Amarelo/que reduces a gran/a grandes seres, altos funcionarios e a xente común/que contaminan e corrompen a doutrina do Gelug." (8)

Unha memoria dun xeneral tibetano do século XVIIIº describe loitas sectarias entre budistas tan brutais e sanguentas como podería ser calquera conflito relixioso. (9)

Todos estes anacos de lúgubre historia son esquecidos polos actuais seguidores occidentais do budismo tibetano.

As relixións sempre tiveron unha estreita relacións non só coa violencia senón coa explotación económica. De feito, a miúdo é a explotación económica quen require da violencia. Este é o caso da teocracia tibetana. Até 1959, cando por última vez un Dalai Lama preside o Tíbet, a meirande parte das terras de labranza estaban organizadas en fincas señoriais traballadas por servos. Estas fincas pertencían a dous grupos sociais: os ricos propietarios seculares e os ricos lamas teocráticos. Incluso un escritor simpatizante da vella orde recoñece que "unha grande parte dos terreos pertencían aos mosteiros, e moitos deles amasaban grandes riquezas". Moita desta riqueza era acumulada a través "da participación no comercio e a concesión de empréstemos." (10)

O mosteiro de Drepung era un dos maiores propietarios de terras do mundo, coas súas 185 fincas, 25.000 servos e 16.000 pastores. A riqueza dos mosteiros concentrábase nun pequeno número de altos lamas. A maior parte dos monxes vivían modestamente e non tiñan acceso directo ás riquezas. O propio Dalai Lama "vivía luxosamente nas mil estancias repartidas entre os catorce pisos do Palacio Potala." (11)

Aos líderes non relixiosos tampouco lles ía mal. Un notábel exemplo foi o comandante en xefe do exército tibetano, un membro do Gabinete do Dalai Lama, quen posuía 4.000 quilómetros de terras e 3.500 servos. (12) O vello Tíbet foi terxiversado por algúns admiradores occidentais, que falaban del como "unha nación que non requiría de forzas de seguridade porque os seus habitantes cumprían voluntariamente as leis do karma." (13) O certo é que o exército profesional, aínda que pequeno, actuaba principalmente como unha xendarmería para os propietarios, protexendo ás súas terras e atrapando aos servos fuxitivos.

Moitos dos rapaces eran collidos das súas familias campesiñas para levalos aos mosteiros onde se lles preparaba para ser monxes. Unha vez no mosteiro, ficaban unidos a el para toda a vida. Tashì-Tsering, un monxe, informa de que era cotiá que os nenos fosen maltratados sexualmente nos mosteiros. El mesmo foi vítima de repetidas violacións desde os nove anos. (14) As propiedades monásticas tamén recrutaban a nenos de por vida para a servidume doméstica, bailaríns e soldados.

No vello Tíbet había un número moi pequeno de granxeiros que subsistían como campesiños libres, e aproximadamente sobre unhas 10.000 persoas formaban a clase media: familias de mercadores, tendeiros e pequenos comerciantes. O resto eran mendigos. Tamén había escravos, normalmente traballadores domésticos, que non posuían nada. Os seus descendentes nacían no escravismo. (15) A meirande parte da poboación rural era serva. Tratados pouco mellor cós escravos, os servos non recibían escolaridade nin asistencia médica, estando sometidos á obriga de por vida de traballar as terras do señor -ou a terra do mosteiro- sen paga, para reparar as casas do señor, carrexar as súas colleitas, e recoller a súa leña. (16) Os seus amos dicíanlles o que tiñan que cultivar e os animais que tiñan que criar. Non podían casar sen o consentimento do seu señor ou lama. E os seus propietarios podían separalos facilmente das súas familias mandándoos a traballar a terras afastadas. (17)

Como nun sistema libre de traballo e a diferenza do escravismo, os señores non tiñan ningunha responsabilidade no mantemento dos seus servos e non máis interese na súa supervivencia que na dun anaco de propiedade. Os servos tiñan que sobrevivir polos seus medios. E como nun sistema escravista, os servos estaban amarrados aos seus donos, garantindo unha man de obra fixa e permanente, que non podía organizarse, que podía ser golpeada e que podían ser trasladados onde o amo quixera. Os señores feudais tiñan o mellor destes dous sistemas.

Unha moza de 22 anos, ela mesma unha serva fuxida, afirmou: "As rapazas servas bonitas eran usualmente collidas polos señores e utilizadas como escravas domésticas e para o que eles quixeran"; "eran tan só escravas sen dereitos." (18) Precisaban de autorización para ires a calquera lugar. Os terratenentes tiñan autoridade legal para capturar a quen intentase fuxir. Un fuxido de 24 anos viviu a intervención chinesa como unha "liberación". Testemuñou que baixo a servidume estaba sometido a un incesante traballo, á fame, e ao frío. Após a súa terceira fuxida sen éxito foi golpeado brutalmente polos gardas do señor feudal até que sangrou pola boca e o nazis. Entón botaron alcohol e sosa cáustica nas súas feridas para aumentar o sufrimento. (19)

Os servos tiñan que pagar impostos por casar, polo nacemento dun fillo e polas mortes dalgún membro da familia. Tamén por plantar unha árbore e por conservar algún animal. Tamén pagaban impostos polos festivais relixiosos, por bailar ou tocar o tambor, por ser encarcerados e por ser liberados da prisión. Os que non atopaban traballo debían pagar impostos por estar desempregados, e se viaxaban a outra aldea para procurar traballo debían pagar unha taxa. Os mosteiros prestaban diñeiro aos que non podían pagar cun interese que ía do 20 ao 50 por cento. Algunhas débedas transmitíanse de pais a fillos e a netos. Aqueles que non podían cumprir coas súas débedas corrían o risco de ser encerrados. (20)

As ensinanzas da teocracia relixiosa reforzaban a súa posición de clase. Aos pobres e aflixidos ensinábanlle que eles eran responsábeis dos seus problemas por mor das súas pecaminosas vidas anteriores. Xa que logo, debían aceptar a súa miserábel existencia actual como expiación kármica que anticipaba unha mellor sorte na súa futura vida. O rico e poderoso trababa a súa boa fortuna como unha retribución polas súas virtudes nas vidas pasadas e presente.

Os servos tibetanos eran algo máis que vítimas supersticiosas, cegas da súa propia situación de opresión. Como xa vimos, algúns fuxían; outros resistían abertamente, ás veces padecendo consecuencias espantosas. No Tíbet feudal, a tortura e a mutilación -incluíndo os ollos e a lingua- eran os castigos favoritos contra os ladróns, os servos fuxidos ou os resistentes. Viaxando polo Tíbet nos anos 60 do pasado século, Stuart e Roma Gelder entrevistaron a un antigo servo, Tsereh Wang Tuei, quen roubara dúas ovellas propiedade dun mosteiro. Sacáronlle os ollos como castigo, ademais de mutilarlle unha man até deixala inservíbel. Explicou que xa non era budista: "Cando un santo lama ordenou que me cegaran comprendín que non hai nada bo na relixión." (21) "Os paralelismos entre o Tíbet e a Europa medieval son impresionantes", conclúe Tom Grunfeld no seu libro sobre o Tíbet. (22)

En 1959, Anna Louise Strong visitou unha exposición de maquinaria de tortura utilizada polos señores feudais tibetanos. Había alxemas de todos os tamaños, incluíndo algunhas pequenas para os nenos, e todo tipo de instrumentos para amputar narices e orellas, extraer ollos, fracturar mans e pernas. Había ferros para marcar, látegos e accesorios especiais para destripar. A exposición presentaba fotografías e testemuños de vítimas que foran cegadas, paralizadas ou sufrían amputacións por roubar. Por exemplo, o testemuño dun campesiño ao que lle fracturaran as mans por se negar a que o seu señor collese á súa muller. Había fotografías de militantes comunistas co nariz e os beizos superiores arrincados, ou a fotografía dunha muller violada tamén sen nariz. (23)

Anteriores viaxeiros ao Tíbet tamén fixeran comentarios sobre o despotismo teocrático. En 1895, un inglés, o Doutor A. L. Waddell, escribía que o pobo estaba baixo a "intolerábel tiranía dos monxes" que "elaboraron supersticións sobre o demo para atemorizar á xente". En 1904, Perceval Landon describía o poder do Dalai Lama como "unha máquina de opresión". Nesta mesma época, outro viaxeiro inglés, o Capitán W.F.T. O'Connor, relataba que "os grandes terratenentes e os relixiosos... exercen nos seus respectivos dominios un poder despótico que non coñece a clemencia", mentres que o pobo é "oprimido polo máis monstruoso medre do monacato e o traballo sacerdotal". O poder tibetano "inventa degradantes lendas e estimula un espírito de superstición" entre o pobo tibetano. En 1937, outro visitante, Spencer Chapman, escribiu: "O monxe lamaísta non dedica o seu tempo a atender á xente ou a educala... O mendigo non existe para o monxe. O coñecemento é un privilexio ben gardado nos mosteiros, utilizándoo para aumentar influencia e riqueza." (24) Por moito que desexemos que fose doutra forma, a teocracia feudal do Tíbet non era máis que un afastado pranto, alimentado e idealizado polos proselitistas occidentais do budismo.

II. Secularización vs. Espiritualidade

Que sucedeu no Tíbet despois de que os comunistas chineses entraran no país en 1951? O tratado dese ano proporcionaba un autogoberno manifesto baixo o poder do Dalai Lama mais dándolle o control militar a China así como o dereito exclusivo a dirixir as relacións exteriores. Aos chineses tamén lle concedía un papel directo na administración interna "para promover reformas sociais". Entre os primeiros cambios que puxeron en marcha foi reducir os tipos de interese dos empréstemos, e construír uns cantos hospitais e estradas. No comezo, actuaron a modo, confiando principalmente na persuasión para levar adiante a reconstrución. Ningunha propiedade aristocrática ou monástica foi confiscada, e os señores feudais continuaron o seu reino sobre un campesiñado atado desde moitos séculos antes. "Contrariamente á crenza popular no Oeste", reivindica un espectador, os chineses "tiveron o coidado de amosar respecto pola cultura e relixión tibetanas." (25)

No curso dos séculos, os señores tibetanos e os lamas viran aos chineses vir unha e outra vez, e goazaban de boas relacións co Xeneralísimo Chiang Kaishek e o poder reaccionario do Kuomintang na China. (26) A aprobación do goberno do Kuomintang era precisa para validar a elección do Dalai. Cando o actual Dalai Lama se instalou en Lhasa, foi cunha escolta armada das tropas chinesas e a asistencia dun ministro chinés, de acordo coas vellas tradicións. O que anoxaba aos señores e lamas tibetanos ao comezo dos anos 50 era que estes chineses eran comunistas. Sería só cuestión de tempo, temían, que os comunistas comezaran a impoñer os seus esquemas de colectivismo igualitarista no Tíbet.

As cousas estouparon entre 1956 e 1957, cando bandas armadas tibetanas tendían unha emboscada a efectivos do Exército Popular de Liberación Chinés. O levantamento contou coa inestimábel axuda da Axencia Central de Información (CIA), incluíndo adestramento militar, campos de apoio no Nepal, e numerosas pontes aéreas. (27) Namentres, nos Estados Unidos, A American Society for a Free Asia, unha das moitas creacións da CIA, daba a coñecer intensamente a causa da resistencia tibetana, co irmán maior do Dalai Lama, Thubtan Norbu, xogando un activo papen nesta organización. O segundo irmán maior do Dalai Lama, Gyalo Thondup, comandou unha operación de intelixencia da CIA xa en 1951. Consistía na posta en marcha dunha guerrilla adestrada pola CIA cuxos membros foron lanzadas en paracaídas dentro do Tíbet. (28)

Moitos comandos e axentes tibetanos que a CIA introduciu no Tíbet eran xefes de grupos aristócratas ou fillos dos xefes. Do 90 por cento deles non se volveu ter novas, e segundo informes da propia CIA probabelmente fosen capturados ou asasinados. (29) "Moitos lamas e membros laicos da elite, así como boa parte do exército tibetano uniuse ao levantamento, mais a meirande parte da poboación non o fixo, asegurando o seu fracaso", escribe Hugh Deane. (30) No seu libro sobre o Tíbet, Ginsburg e Mathos chegan a unha conclusión semellante: "Polo que podemos saber, a xente común de Lhasa e do rural non se uniu á guerra contra China cando esta comezaba e buscaba estenderse". A resistencia derrubouse eventualmente.

Independentemente dos posíbeis males e novas opresións que introduciran os chineses despois de 1959, eles suprimiron realmente o escravismo e o sistema de servidume tibetano de traballo. Eliminaron moitos dos impostos, puxeron en marcha proxectos de traballo, e reduciron enormemente o desemprego e a mendicidade. Construíron escolas laicas, rachando así o monopolio educativo dos mosteiros. E instalaron auga corrente e dispositivos de electricidade en Lhasa. (32)

Heinrich Harrer (máis tarde revelado do seu posto por saltar á luz que fora sarxento das SS hitlerianas) escribiu un libro, que foi un éxito de vendas, sobre a súa experiencia no Tíbet, e que foi popularizado por Hollywood na grande pantalla. Divulgou que os tibetanos que se opuxeran aos chineses "eran sobre todo a nobreza, a nobreza media e os lamas; todos eles foron castigados a realizar as tarefas máis humildes, como traballar en camiños e pontes. Eran obrigados a limpar a cidade antes da chegada dos turistas." Tamén tiveron que vivir no campo, desde sempre reservado aos mendigos e vagabundos. Para Harrer estas son as claras evidencias do terríbel da ocupación chinesa. (33)

En 1961, as autoridades de ocupación chinesas expropiaron as fincas dos señores feudais e os lamas. Distribuíron miles de ferrados entre granxeiros e campesiños sen terra, reorganizándoos en centos de comunas. Entregaron o antigo gando da nobreza a colectividades de pastores pobres. Producíronse moitas melloras na agricultura e gandería, como na reprodución do gando, a introdución de novas variedades de verduras e cereais, ou os avances na irrigación; medidas todas que conduciron a un medre da produción agraria. (34)

Moitos campesiños seguían a ser tan relixiosos coma sempre, facendo doazóns ao clero. Pero os monxes aos que ingresaran de pequenos nas ordes relixiosas podían renunciar agora libremente á vida monástica, e eran miles os que o facían, especialmente os máis novos. O clero restante vivía dos modestos estipendios do goberno e dos ingresos extras gañados oficiando servizos relixiosos como oracións, vodas ou funerais. (35)

O Dalai Lama e o seu asesor e irmán menor, Tendzin Choegyal, afirmaban que: "máis de 1.200.000 tibetanos morreron como resultado da ocupación chinesa." (36) O censo oficial de 1953 -seis anos antes das enérxicas medidas chinesas- rexistraba unha poboación total no Tíbet de 1.274.000 persoas. (37) Outros cálculos aumentan esta cifra aos dous millóns. Se os chineses mataran a 1.200.000 ao comezos dos anos 60, case todo o Tíbet estaría despoboado, transformado nun campo de exterminio inzado de tumbas e fosas comúns, das que non temos ningunha constancia. As diseminadas forzas chinesas no Tíbet non poderían rodear, atrapar e exterminar a moita xente malia que dedicaran o tempo exclusivamente a ese cometido.

As autoridades chinesas afirman que acabaron coas malleiras, mutilacións e amputacións como forma de castigo criminal. Porén, eles mesmos foron acusados de actos de brutalidade por tibetanos no exilio. As autoridades admiten "erros" especialmente entre 1966 e 1976 durante a Revolución Cultural cando a persecución das crenzas relixiosas acadou altas cotas tanto no Tíbet como na China. Despois do levantamento de finais dos 50, foron encarcerados miles de tibetanos. Durante o Gran Salto Cara Adiante impúxose unha colectivización forzosa ao campesiñado tibetano, provocando, ás veces, desastrosos efectos na produción. A finais dos 70, comezou a relaxar os seus controles "tratando de desfacer o dano causado durante as dúas décadas". (38)

En 1980, o goberno chinés iniciou reformas deseñadas, segundo informaron, para conceder un maior grao de autonomía ao Tíbet. Permitiuse o cultivo de leiras particulares, vender o superávit da colleita, decidir que sementar, e posuír iacs e ovellas. A comunicación co exterior legalizouse, e tamén se suavizaron os controis na fronteira para permitir a visitas aos tibetanos exiliados na India e no Nepal. (39) Durante os anos 80 moitos dos lamas principais comezaron a facer viaxes constantes entre as comunidades no exilio e o Tíbet, "restaurando os seu mosteiros no Tíbet e axudando a revitalizar o budismo." (40)

Desde o 2007 o budismo tibetano ampliou as súas actividades, sendo tolerado pola administración. Permitíanse as peregrinacións relixiosas e outras formas de adoración, aínda que dentro de certos límites. Todos os monxes tiñan que asinar unha promesa de lealdade pola cal se comprometían a non utilizaren a súa posición relixiosa para fomentar a secesión ou a disidencia. Mostrar imaxes do Dalai Lama era ilegal. (41)

Nos anos 90, o Han, o grupo étnico que forma o 95 por cento da inmensa poboación chinesa comezou a trasladarse nun número considerábel ao Tíbet. Nas rúas de Lhasa e Shigatse, os sinais de colonización Han son doadamente visíbeis. Os chineses controlan as fábricas e moitas das tendas e postos de venda. Construíronse altos edificios de oficinas e grandes centros comerciais con fondos que puideron ter mellor destino en plantas de purificación da auga e na vivenda. Dirixentes chineses no Tíbet demasiado a miúdo ven aos seus veciños como atrasados ou preguiceiros, necesitados de desenvolvemento económico e de "educación patriótica". Durante os anos 90, os funcionarios tibetanos sospeitosos de ter simpatías nacionalistas foron purgados da administración, e renaceron as campañas para desacreditar ao Dalai Lama. Presuntamente, tibetanos acusados de realizar actividades separatistas e involucrados na "subversión política" eran arrestados, encarcerados e condenados a traballos forzosos. Algúns permanecían en situación de detención administrativa sen o suficiente alimento e auga, sen mantas, ameazados e outros malos tratos. (42)

A cultura, a historia tibetanas, e por suposto a relixión son descoidadas nas escolas. Os materiais educativos, malia que traducidos ao tibetano, céntranse principalmente na historia e cultura chinesas. As leis de planificación familiar chinesas limitan a tres o número fillos, nenos ou nenas, por familia. (As familias Han da China só poden ter un fillo, aínda que no rural poden ser dous se o primeiro nacemento é unha nena.) Se unha parella tibetana supera o límite de tres fillos, ao resto de fillos poden negarlles praza nas garderías infantís, asistencia sanitaria, aloxamento e educación. Estas sancións impóñense de forma irregular, variando segundo o distrito. (43) Ningún destes servizos, é necesario lembralo, existía antes da chegada dos chineses.

Para os lamas ricos e os señores feudais, a intervención comunista foi unha catástrofe absoluta. A meirande parte deles fuxiron ao estranxeiro, como fixo o propio Dalai Lama, onde eran axudados pola CIA. Algúns descubriron con horror que terían que traballar para gañarse á vida. Moitos, porén, fuxían deste destino. No curso dos anos 60, a comunidades tibetana no exilio embolsábase secretamente 1,7 millóns de dólares cada ano, coa CIA como benfeitor, segundo documentos feitos públicos polo Departamento de Estado en 1998. Cando estes documentos se publicaron, a propio entorno do Dalai Lama emitiu unha declaración na que admitía que recibira millóns de dólares da CIA durante a década dos 60 para enviar ao Tíbet grupos armados que debilitaran a revolución maoísta. O Dalai Lama recibía 186.000 dólares ao ano, converténdoo nun axente a soldo da CIA. Os servizos de intelixencia da India tamén o financiaron así como a outros exiliados tibetanos.

O Dalai Lama sempre se negou a dicir se el ou os seus irmáns traballaron para a CIA. A axencia tamén declinou facer comentarios. (44)

En 1995, o News & Observer of Raleigh, xornal de Carolina do Norte, publica unha fotografía na portada na que o Dalai Lama é abrazado polo integrista senador republicano Jesse Helms, e o titular é: "Budista cativa a heroe da dereita relixiosa". (45) En abril de 1999, xunto con Margaret Thatcher, o Papa Xoan Paulo II e o primeiro George Bush, o Dalai Lama apelou ao goberno británico para que liberara a Augusto Pinochet, o ex ditador fascista de Chile e antigo cliente da CIA, quen fora detido mentres visitaba Inglaterra. Instou a que se permitira que Pinochet volvera ao seu país no canto de obrigalo a ir ao Estado español onde era buscado para ser xulgado por crimes contra a humanidade.

No século XXI, mediante a Fundación Nacional para a Democracia e outras organizacións que semellan máis respectábeis que a CIA, o Congreso dos Estados Unidos continúa destinando 2 millóns de dólares a tibetanos na India, e máis millóns adicionais para "actividades democráticas" dentro da comunidade tibetana no exilio. Ademais destes fondos, o Dalai Lama recibe diñeiro do financeiro George Soros. (46)

Curiosa asociación a do Dalai Lama coa CIA e diversos personaxes reaccionarios mentres fala de paz, amor e non violencia. Realmente non se lle pode culpar dos abusos do antigo réxime tibetano, tendo tan só 25 anos cando marchou ao exilio. Nunha entrevista en 1994, declarou estar de acordo coa construción de estradas e escolas no seu país. Afirmou que o traballo de balde dos servos e certos impostos aos campesiños "eran extremadamente malos". Tamén renegaba do xeito no que a xente vivía coa presión das antigas débedas que, ás veces, pasaban de xeración en xeración. (47) Durante o medio século que viviu en Occidente, asegura, abrazou conceptos descoñecidos no antigo Tíbet como os dereitos humanos e a liberdade relixiosa. Incluso propuña unha democracia para o Tíbet, elaborando unha constitución escrita e poñendo en marcha unha asemblea representativa. (48)

En 1996, o Dalai Lama emitiu unha declaración digna de sobresaltar a toda a comunidade tibetana no exilio. Nela podemos ler: "O marxismo fúndase nos principios morais, mentres que o capitalismo se preocupa só dos beneficios". O marxismo fomenta "a utilización xusta dos medios de produción", preocupándose "do porvir das clases traballadoras" e "das vítimas da explotación. Por estas razóns, síntome atraído por este sistema, e... coido que son medio marxista e medio budista". (49)

Pero tamén enviou unha mensaxe tranquilizadora "aos que viven na abundancia": "É unha cousa boa ser rico... Os froitos do presente son a proba da súa xenerosidade pasada". E para o pobre manda este consello: "Non hai ningunha boa razón para amargarse e rebelarse contra os que teñen as propiedades e as riquezas... É mellor desenvolver unha actitude positiva". (50)

No 2005, o Dalai Lama asinaba unha declaración moi anunciada xunto con outros dez premios Nobel defendendo o "inalienábel e fundamental dereito humano" dos traballadores do mundo para formar sindicatos e protexer os seus intereses, en concordancia coa Declaración Universal dos Dereitos Humanos. En moitos países "este dereito fundamental está pouco protexido e nalgúns está prohibido explicitamente ou suprimido brutalmente", di a declaración. Burma, China, Colombia, Bosnia, e outros poucos países foron sinalados como os máis infractores. Incluso os Estados Unidos "fracasa na protección do dereito dos traballadores a formar sindicatos e á negociación colectiva. Millóns de traballadores norteamericanos carecen dunha protección legal para crear sindicatos..." (51)

O Dalai Lama tamén apoiaba a eliminación das tradicionais eivas que impedían as monxas tibetanas recibir educación. Cando chegaron ao exilio poucas monxas eran quen de ler ou escribir. No Tíbet as súas actividades estaban centradas na oración e nos cantos. Mais no norte da India empezaron a ler a filosofía budista e a estudar a teoloxía, actividades exclusivas para os monxes no antigo Tíbet. (52)

En novembro de 2005, ofreceu unha conferencia na Universidade de Stanford baixo o título de "O Corazón da Non Violencia". Abstívose de condenar todo tipo de violencia. Non hai que condenar as accións violentas que buscaban reducir un sufrimento futuro, afirmou, citando a Segunda Guerra Mundial como un digno esforzo por protexer a democracia. Que pasa coa carnicería e a destrución masiva en Iraq, unha guerra condenada pola meirande parte do mundo -incluso polo conservador papa- como unha manifesta violación do dereito internacional e un crime contra a humanidade? O Dalai Lama estaba indeciso: "A guerra de Iraq ... é moi cedo para dicir se é correcta ou non". (53) Antes xa expresara o seu apoio ás intervencións norteamericanas contra Iugoslavia e Afganistán. (54)

III. Adeus feudalismo teocrático

Como o mito de Shangri-La, no vello Tíbet a xente vivía nunha pracenteira e tranquila simbiose cos seus señores monásticos e feudais. Ricos lamas e monxes pobres, adiñeirados terratenentes e servos miserentos, todos vivían xuntos, axudándose mutuamente nun reconfortante bálsamo de espiritualidade e paz.

Isto lembra a imaxe idealizada da Europa feudal presentada por católicos conservadores dos nosos días como G. K. Chesterson e Hilaire Belloc. Para eles, a cristiandade medieval foi un mundo de campesiños felices que vivían nun profundo vínculo espiritual coa igrexa, baixo a protección dos seus señores. (55) Convídasenos, outra volta, a aceptar unha historia particular afastada da horríbel realidade. Isto equivale a aceptala tal como é presentada pola súa clase privilexiada, por aqueles que se beneficiaron dela. A imaxe de Shangri-La de Tíbet non ten máis semellanzas coa realidade histórica que a imaxe idealizada da Europa do medievo.

Vista a crúa realidade, o vello Tíbet confirma o que expresei nun libro anterior, a cultura é calquera cousa menos neutral. A cultura pode funcionar como disfrazo que lexitima as grandes inxustizas, beneficiando a unha parte privilexiada da sociedade a costa da maioría. (56) No Tíbet feudal teocrático, os poderosos manipulaban a cultura tradicional para alimentar a súa propia riqueza. A teocracia asociaba o pensamento rebelde coa influencia satánica. Propagaban a idea da superioridade dos propietarios e a falta de mérito dos campesiños. O rico era representado como merecedor dunha boa vida, ao contrario que o pobre, merecedor de padecementos. O destino marcado por Deus residía nas virtudes ou nos pecados cometidos en vidas pasadas.

Eran os lamas hipócritas que predicaban unha cousa e crían secretamente noutra? É máis probábel que estiveran unidos sinceramente a unhas crenzas que producían tan bos resultados para eles. Unha teoloxía que apoiaba os seus privilexios materiais favorecía a sinceridade dos seus pastores.

Poderíase dicir que nós, habitantes do mundo moderno laico, non podemos comprender as ecuacións de felicidade e dor, satisfacción e costume, que caracterizan a sociedades máis "espirituais". Pode ser certo, e pode explicar a razón pola que algúns idealizan estas sociedades. Porén, un ollo arrincado é un ollo arrincado; unha malleira é unha malleira e a terríbel explotación dos servos e escravos sigue a ser unha brutal inxustiza clasista, sen importar canto se queira embelecer culturalmente todo isto. Existe unha diferenza entre un lazo espiritual e a escravitude humana, incluso cando os dous coexisten.

Moitos tibetanos queren que o Dalai Lama volva ao seu país, mais semella que son poucos os que queren un regreso á orde social que representaba. Un artigo de 1999 no Washington Post sinala que o Dalai Lama continúa a ser venerado no Tíbet, pero... poucos tibetanos saudarían o retorno dos corruptos grupos aristocráticos que fuxiron canda el en 1959 e que inclúen a boa parte dos seus asesores. Moitos agricultores tibetanos, por exemplo, non teñen ningún interese en devolver aos terratenentes as terras que obtiveron grazas á reforma agraria chinesa. Os antigos escravos do Tíbet din que eles tampouco queren que os seus antigos amos volvan ao poder. "Xa vivín esa vida unha vez", dixo Wangchuk, un antigo escravo de 67 anos que leva ás súas mellores roupas para a súa peregrinación anual a Shigatse, un dos lugares santos do budismo tibetano. Afirmou que adoraba ao Dalai Lama, mais engadiu: "Pode ser que non sexa libre baixo o comunismo chinés, pero me vai mellor que cando era escravo." (51)

Debemos decatarnos de que o Dalai Lama non é o único alto lama elixido na infancia como unha reencarnación. Reencarnacións de lamas ou tulkus -profesor espiritual de especial pureza elixido para reencarnarse unha e outra vez- poden atoparse presidindo a maioría dos principais mosteiros. O sistema de tulku é exclusivo do budismo tibetano.

O primeiro tulku era un lama coñecido como Karmapa, tres séculos antes da aparición do primeiro Dalai Lama. O Karmapa é o líder dunha tradición budista tibetana coñecida como Karma Kagyu. O medre da seita Gelug, encabezada polo Dalai Lama, levou a unha rivalidade político-relixiosa co Kagyu que dura cincocentos anos e continúa hoxe dentro da comunidade tibetana no exilio. Que a seita Kagyu crecera enormemente, abrindo uns seiscentos novos centros por todo o mundo nos últimos trinta e cinco anos, tampouco axudou a apagar o conflito.

A procura dun tulku, dinos Erik Curren, non foi sempre o camiño espiritual descrito nas películas de Hollywood. "Algunhas veces os funcionarios monásticos querían a un neno dunha familia nobre local para conseguir máis autoridade para o mosteiro. Outras veces querían a un neno dunha familia de clase baixa para que esta non tivera menos capacidade de influencia sobre o rapaz." Noutras ocasións "un comandante local, o emperador chinés ou incluso o goberno do Dalai Lama en Lhasa impuñan o tulku a un mosteiro por razóns políticas." (58)

Este puido ser o caso na selección do 17 Karmapa, cuxo mosteiro, no exilio, está situado en Rumtek, no estado indio de Sikkim. En 1993, os monxes da tradición Kagyu tiñan un candidato da súa propia elección. O Dalai Lama, xunto con varios líderes disidentes de Kagyu (e co apoio do goberno chinés!) apoiaban a outro candidato. Os monxes de Kagyu declararon que o Dalai Lama se excedera na súa autoridade ao intentar seleccionar a un membro da súa seita. "Nin o seu poder político nin a súa posición como lama da tradición Gelug lle dá o dereito a elixir o Karmapa, que é o líder dunha tradición diferente..." (59) Os líderes Kagyu insistiron: "O Dharma ensina a pensar por un mesmo. Un non ten que seguir ao seu profesor en todas as cousas, non importa o respectado que poida ser este profesor. Os budistas deberían respectar os dereitos humanos de outros pobos e a súa liberdade relixiosa." (60)

Esta polémica encetou un conflito que aínda perdura na comunidade tibetana no exilio. Motíns, intimidacións, ataques, listas negras, acoso, litixios, corrupción, e o saqueo do mosteiro de Karmapa en Rumtek por partidarios da facción de Gelug. Todo isto fixo que cando menos algún devoto occidental se preguntase se os anos de exilio non estaban acelerando a descomposición moral do budismo. (61)

O que está claro é que non todos os budistas tibetanos aceptan ao Dalai Lama como o seu mentor teolóxico e espiritual. Aínda que se refiren a el como o "líder espiritual do Tíbet", moitos ven nese título pouco máis que unha formalidade. A súa autoridade non vai alén da súa escola relixiosa, non nas tres restantes. "O mesmo que chamar ao presidente norteamericano 'líder do mundo libre' non lle outorga o poder para gobernar Francia ou Alemaña." (62)

Tampouco todos os exiliados tibetanos están namorados da teocracia de vella Shangri-La. Kim Lewis, que estudaba cun monxe budista en Berkeley, California, tivo a ocasión de falar extensamente con máis dunha ducia de mulleres tibetanas que vivían no mesmo edificio que o monxe. Cando lles preguntou que pensaban sobre regresar á súa terra, o sentimento foi unanimemente negativo. Nun primeiro momento, Lewis asumiu que esta reticencia tiña a ver coa ocupación chinesa, mais non tardou en decatarse de que era todo o contrario. Dicían que estaban sumamente agradecidas de "non ter que casar con catro ou cinco homes". As mulleres máis novas estaban encantadas de poder acceder a unha educación, non querían saber nada de ningunha relixión e non paraban de preguntarse por que os americanos eran tan inxenuos [sobre o Tíbet]. (63)


Notas:

1. Mark Juergensmeyer, Terror in the Mind of God, (Universidade de California, 2000), 6, 112-113, 157.
2. Kyong-Hwa Seok, "Korean Monk Gangs Battle for Temple Turf," San Francisco Examiner, 3 de diciembre de 1998.
3. Los Angeles Times, 25 de febreiro, 2006.
4. Dalai Lama citado en Donald Lopez Jr., Prisoners of Shangri-La: Tibetan Buddhism and the West (Chicago e Londres: Universidade de Chicago, 1998), 205.
5. Erik D. Curren, Buddha's Not Smiling: Uncovering Corruption at the Heart of Tibetan Buddhism Today (Alaya Press 2005), 41.
6. Stuart Gelder e Roma Gelder, The Timely Rain: Travels in New Tibet (Monthly Review Press, 1964), 119, 123; e Melvyn C. Goldstein, The Snow Lion and the Dragon: China, Tibet, and the Dalai Lama (Universidade de California, 1995), 6-16.
7. Curren, Buddha's Not Smiling, 50.
8. Stephen Bachelor, "Letting Daylight into Magic: The Life and Times of Dorje Shugden," Tricycle: The Buddhist Review, 7, primavera de 1998.
9. Dhoring Tenzin Paljor, Autobiography, citado en Curren, Buddha's Not Smiling, 8.
10. Pradyumna P. Karan, The Changing Face of Tibet: The Impact of Chinese Communist Ideology on the Landscape (Lexington, Kentucky: Universidade de Kentucky, 1976), 64.
11. See Gary Wilson's report in Worker's World, 6 de febreiro de 1997.
12. Gelder e Gelder, The Timely Rain, 62 e 174.
13. Como escépticamente o anota Lopez, Prisoners of Shangri-La, 9.
14. Melvyn Goldstein, William Siebenschuh, e Tashì-Tsering, The Struggle for Modern Tibet: The Autobiography of Tashì-Tsering (Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe, 1997).
15. Gelder e Gelder, The Timely Rain, 110.
16. Melvyn C. Goldstein, A History of Modern Tibet 1913-1951 (Berkeley: Universidade de California, 1989).
17. Anna Louise Strong, Tibetan Interviews (Peking: New World Press, 1959), 15, 19-21, 24.
18. Citado en Strong, Tibetan Interviews, 25.
19. Strong, Tibetan Interviews, 31.
20. Gelder e Gelder, The Timely Rain, 175-176; e Strong, Tibetan Interviews, 25-26.
21. Gelder e Gelder, The Timely Rain, 113.
22. A. Tom Grunfeld, The Making of Modern Tibet rev. ed. (Armonk, N.Y. e London: 1996), 9 e7-33 para unha visión xeral do Tibet feudal; ver tamén Felix Greene, A Curtain of Ignorance (Garden City, N.Y.: Doubleday, 1961), 241-249; Goldstein, A History of Modern Tibet, 3-5; e Lopez, Prisoners of Shangri-La, passim.
23. Strong, Tibetan Interviews, 91-96.
24. Waddell, Landon, O'Connor, e Chapman son citados en Gelder e Gelder, The Timely Rain, 123-125.
25. Goldstein, The Snow Lion and the Dragon, 52.
26. Heinrich Harrer, Return to Tibet (New York: Schocken, 1985), 29.
27. See Kenneth Conboy and James Morrison, The CIA's Secret War in Tibet (Lawrence, Kansas: Universidade de Kansas, 2002); e William Leary, "Secret Mission to Tibet," Air & Space, Decembro 1997/Xaneiro 1998.
28. As relacións entre a CIA e o Dalai Lama e a súa familia, ver Loren Coleman, Tom Slick and the Search for the Yeti (Londres: Faber and Faber, 1989).
29. Leary, "Secret Mission to Tibet."
30. Hugh Deane, "The Cold War in Tibet," CovertAction Quarterly (1987).
31. George Ginsburg e Michael Mathos Communist China and Tibet (1964), citado en Deane, "The Cold War in Tibet." Deane afirma que o autor Bina Roy chega unha conclusión semellante.
32. See Greene, A Curtain of Ignorance, 248 e seguintes; e Grunfeld, The Making of Modern Tibet.
33. Harrer, Return to Tibet, 54.
34. Karan, The Changing Face of Tibet, 36-38, 41, 57-58; London Times, 4 de xullo de 1966.
35. Gelder and Gelder, The Timely Rain, 29 e 47-48.
36. Tendzin Choegyal, "The Truth about Tibet," Imprimis (publicación do Hillsdale College, Michigan), Abril 1999.
37. Karan, The Changing Face of Tibet, 52-53.
38. Elaine Kurtenbach, Associate Press report, 12 de febreiro de 1998.
39. Goldstein, The Snow Lion and the Dragon, 47-48.
40. Curren, Buddha's Not Smiling, 8.
41. San Francisco Chonicle, 9 de Janeiro de 2007.
42. Informe do International Committee of Lawyers for Tibet, A Generation in Peril (Berkeley Calif.: 2001).
43. International Committee of Lawyers for Tibet, A Generation in Peril, 66-68, 98.
44. En Mann, "CIA Gave Aid to Tibetan Exiles in '60s, Files Show," Los Angeles Times, 15 de setembro de 1998; e New York Times, 1 de outubro de 1998.
45. News & Observer, 6 de setembro de 1995, citado en Lopez, Prisoners of Shangri-La, 3.
46. Heather Cottin, "George Soros, Imperial Wizard," CovertAction Quarterly no. 74 (2002).
47. Goldstein, The Snow Lion and the Dragon, 51.
48. Tendzin Choegyal, "The Truth about Tibet."
49. The Dalai Lama in Marianne Dresser (ed.), Beyond Dogma: Dialogues and Discourses (Berkeley, Calif.: North Atlantic Books, 1996)
50. Estes comentarios pertencer a un libro do Dalai Lama citado en Nikolai Thyssen, "Oceaner af onkel Tom," Dagbladet Information, 29 de decembro de 2003.
51. "A Global Call for Human Rights in the Workplace," New York Times, 6 de decembro de 2005.
52. San Francisco Chronicle, 14 de xaneiro de 2007.
53. San Francisco Chronicle, 5 de novembro de 2005.
54. Times of India 13 de outubro de 2000; Samantha Conti's report, Reuter, 17 June 1994; Amitabh Pal, "The Dalai Lama Interview," Progressive, Xaneiro 2006.
55. The Gelders draw this comparison, The Timely Rain, 64.
56. Michael Parenti, The Culture Struggle (Seven Stories, 2006).
57. John Pomfret, "Tibet Caught in China's Web," Washington Post, 23 de xullo de 1999.
58. Curren, Buddha's Not Smiling, 3.
59. Curren, Buddha's Not Smiling, 13 e 138.
60. Curren, Buddha's Not Smiling, 21.
61. Curren, Buddha's Not Smiling, passim. Libros faborábeis a Karmaza ver Lea Terhune, Karmapa of Tibet: The Politics of Reincarnation (Wisdom Publications, 2004); Gaby Naher, Wrestling the Dragon (2004); Mick Brown, The Dance of 17 Lives (Bloomsbury 2004).
62. Erik Curren, "Not So Easy to Say Who is Karmapa," correspondencia, 22 de agosto de 2005, www.buddhistchannel.tv/index.php?id=22.1577,0,0,1,0.
63. Kim Lewis, correspondencia comigo, 15 de xullo de 2004.


Ler máis

Etiquetas:

Contacto
Música ESONS
Última actualización (13/09/12):
Il Nostro Rancore, Trade Unions
Poesia VERSOS DE COMBATE
Última actualización (24/8/12):
Amencer, Florencio Delgado Gurriarán
Tradutor-Translator-Переводчик-Übersetzer
Arquivo
Pesquisas

ENP Estoutras Notas Políticas. Resolución 1024x768
ecoestadistica.com