«A lex agraria de Tiberio Graco daríalles a milleiros de familias desarraigadas a posibilidade de traballar a terra (...) Facendo fronte ao movemento popular contra a usurpación ilegal da terra, os oligarcas non tiñan doado atacar a lei de Tiberio. Así que atacaron ao propio Tiberio. Aproveitaron calquera oportunidade para denuncialo como demagogo e tirano que tentaba coroarse rei. Privárono dos fondos suficientes para administrar o programa de reforma da terra.»

MICHAEL PARENTI, historiador marxista norteamericano, El Asesinato de Julio César (2005).


Aconteceume unha cousa curiosa. Coincidiu no tempo a tradución deste traballo para Estoutras sobre Cimbabue coa lectura da obra da que tirei a cita anterior. Mentres lía o libro de Parenti, comecei a mesturar dúas realidades afastadas por máis de 2000 anos e moitos milleiros de quilómetros máis. A Roma republicana e o Cimbabue de hoxe. Lía no libro de Parenti os conflitos de clase, a loita dos popularis, especialmente Tiberio, pola redistribución da terra entre as masas pobres de Roma. Lía como a minoría rica batallou contra esta idea democratizadora, e como acabou asasinando a Tiberio, despois de acusalo de tolo, de guiarse só polo seu interese persoal, de ser un perigo para a paz,... E mentres traducía o traballo de Gowans sobre Cimbabue, ía vendo moitas semellanzas. Os poderosos acusando ao presidente Mugabe de ditador, asasino, demente, ególatra... Lía como a reforma agraria do país africano distribuíra as terras, que até ese momento pertencían a 4.000 granxeiros colonos, entre 300 mil familias negras... Contra Tiberio afiaban os seus dardos os historiadores clásicos e tamén algúns actuais. Contra Mugabe os medios occidentais abrían de par en par as comportas das aldraxes e das mentiras. Nos dous casos, servidores dos poderosos facían o seu labor de presa contra quen ousaban poñer en perigo os privilexios da minoría. Finalizando a tradución, descubrín que entre a bibliografía empregada por Gowans estaba o libro que estaba a ler. Decateime entón, que a influencia do libro de Parenti no artigo de Gowans ía alén da referencia á Roma clásica. Realmente, moitos aspectos que trata Parenti aparecen reflectidos neste traballo sobre Cimbabue. E como podía ser doutro xeito? Seica non son os dous autores marxistas? Non están ambos os dous armados coas ferramentas analíticas do materialismo histórico e da dialéctica? Seica non atopamos xa en Engels e Marx referencias á historia clásica ou ás loitas dos norteamericanos contra o imperio británico? Calquera situación histórica podemos comprendela se non nos esquecemos da loita de clases como motor da historia. Se empregamos o método marxista veremos as cousas con meridiana claridade.

Medo me dá cando ao falar con alguén sobre a situación en Cimbabue este empeza con algo semellante a: «É complicado posicionarse sobre Cimbabue». U-la complicación? Cimbabue antes era Rodesia, un estado colonial británico, controlado polos brancos onde o racismo era a norma. O partido de Mugabe, a Unión Nacional Africana-Fronte Patriótica, loitou durante unha década para acadar a independencia. Logrouno. Mais a independencia pode ficar sen contido real, e limitarse a izar unha bandeira máis bonita. Abondosos exemplos temos no continente africano. Pero en Cimbabue non abondaba iso. En Cimbabue quixeron dotar de contido á verba independencia. Rachou co programa de axuste do FMI, que acabara coas políticas sociais e de creación de industria, e puxo en marcha unha democratizadora reforma agraria. Inglaterra comprometérase a financiar esta reforma e pagarlle a compensación aos antigos colonos. Non cumpriu a súa palabra. O goberno de Cimbabue si. As terras volveran aos seus lexítimos donos, o pobo negro de Cimbabue. E a terra non foi o único. A loita foi total pola conquista da soberanía da economía, das materias primas, das minas. As consecuencias poucos as coñecen: sancións económicas de derrubarían calquera economía, negación de créditos, negación de repostos para cousas tan perigosas como os camiños de ferro, fin do financiamento para programas sociais e de industrialización.

E sempre que os poderosos queren contar co respaldo da opinión internacional, para así poder defender sen miramentos os seus privilexios de rapina fronte ao estado insolente , so teñen que poñer a funcionar todos os seus instrumentos de manipulación: medios de comunicación occidentais, ONG’s, partidos opositores ideados nos clubs de campo dos brancos rodesianos ou da Florida, trotskistas, e demais. Xa se encargan estes de conseguir que nós sigamos o seu xogo e condenemos a este ou a aquel tirano. Unha historia que se repite a cotío en moitas partes do mundo, naqueles sitios onde non están dispostos a ser escravos na súa propia terra. Vémolo a diario en Cuba, na Bielorrusia, en Venezuela, na República Democrático Popular de Corea... Cuspidiño ao que hai máis de dous mil anos fixeron con Tiberio.