Santi Ramírez
Euskal Herria (01-04-2009)
Kimetz


Quero aproveitar a ocasión que me brinda a proximidade do Aberri Eguna para facer unhas reflexións verbo dun tema que acabou por se converter nun tópico para un amplo sector que se pretende de “esquerda”. Refírome á cuestión da patria.

Escóitase a cotío, nos beizos de xente presuntamente progresista e até de esquerda que fan gala dun mal entendido internacionalismo cosmopolita, iso de que a nación (referíndose á vasca, por suposto) non é máis que un invento da burguesía, unha quimera, unha fantasía do nacionalismo. Como tamén é lóxico, cando falan do nacionalismo nunca se refiren ao español.

Seica, moi marxistas eles, soen basearse naquela famosa cita do Manifesto do Partido Comunista (Marx e Engels. Londres, febreiro de 1848) que, entre outras cousas, di iso de que «os obreiros non teñen patria». É dubidoso que quen tan profusamente fan uso desta frase, leran, e moito menos analizaran, a mesma. Xa que eles semellan que non o fixeron, por que non facelo nós?

Vexamos, en primeiro lugar, o que nos dixeron Marx e Engels?

«Acúsase tamén aos comunistas de querer abolir a patria, a nacionalidade. Os obreiros non teñen patria. Non se lles pode arrebatar o que non posúen. Mais, xa que o proletariado debe en primeiro lugar conquistar o Poder político, elevarse á condición de clase nacional constituírse en nación, aínda é nacional, aínda que de ningún xeito no sentido burgués.

«O illamento nacional e os antagonismos entre os pobo desaparecen día a día non desenvolvemento da burguesía, a liberdade de comercio e o mercado mundial, coa uniformidade da produción industrial e as condicións de existencia que lle corresponden.

«O dominio do proletariado faraos desaparecer aínda máis rápido.A acción común do proletariado, cando menos nos países civilizados, é unha das primeiras condicións para a súa emancipación.

«Na medida na que sexa abolida a explotación dun individuo por outro, será abolida a explotación dunha nación por outra.
Ao mesmo tempo que o antagonismo das clases no interior das nacións, desaparecerá a hostilidade das nacións entre si.»

De primeiras, semella que entre estas aseveracións existe algunha contradición. Mais só se trata dunha contradición aparente. A Marx e a Engels interesábanlle as nacións. Mais co que eles non se identificaban era coa “nación” ou co nacionalismo da burguesía, que era a única e verdadeira causa das contradicións, os enfrontamentos e as hostilidades entre os pobos, e a da explotación dunhas nacións por outras.

Como limos máis arriba, Marx e Engels non consideraban que o desenvolvemento das forzas produtivas e a acción internacional do proletariado fosen acabar coas nacións, senón cos aspectos máis negativos das nacións modernas, é dicir, das nacións burguesas. Nese sentido, cando a clase obreira acadase a hexemonía, é dicir, cando conquistase o poder político, elevándose á condición de “clase nacional”, poría fin á explotación dunhas nacións por outras e implantaría un novo tipo de relacións internacionais, baseadas na fraternidade.

Por iso, cando Marx e Engels dicían que «os obreiros non teñen patria» era porque estaban propoñendo outra patria diferente. Así, á patria ficticia da burguesía opuñan a patria verdadeira, a do proletariado. Marx e Engels non estaban contra a nación en xeral, senón contra un tipo concreto de nación, a nación burguesa. Os dous consideraban que a loita do proletariado portaba no seu interior o xerme da supresión de todas as formas de opresión nacional.

A patria do pobo traballador e da clase obreira vasca é Euskal Herria. A nosa loita pola independencia e o socialismo, após a toma do poder político, plasmarase na constitución dun Estado Socialista Vasco, erixíndose así a clase obreira vasca en clase nacional. Esta será a nosa contribución á emancipación do proletariado internacional E esa será, tamén, o noso aporte á liberación de todos os pobos e á superación de toda forma de opresión dunhas nacións por outras.